امید که یادداشت کوتاه زیر چراغ راهی باشد به کسانی که از *دانش مدیریت* غیر از پشت میز نشینی، صدور دستور و تصمیم‌گیری‌های غلط و مغرضانه و نیز پافشاری بر اشتباهات خود چیز دیگری نمی‌دانند:
* برای مدیر خوب بودن، باید مهارت‌های یک پدر یا مادر خوب را در خود تقویت کنیم.
* اگر در نقش رهبر، از کارکنان خواهان کار با ارزش هستید، با آنان صادق باشید.
* یک مدیر باید تصمیم‌های سخت و استوار بگیرد و اطمینان یابد که زیردستان، آن تصمیم‌ها را خوب درک می‌کنند.
* یک رهبر باید زیردستانش را باور کند تا بیشترین کوشش آنان را آشکار سازد.
* خودشناسی را پیشه خود ساز که مشکلترین درس جهان است.
* یکی از راه‌های ایجاد انگیزه در کارکنان، احترام گذاشتن به آن‌هاست.
* با کارکنان دوستانه رفتار کنید، بدون این که احترام متقابل را به خطر بیندازید.
* هیچ سازمانی نمی‌تواند با مهارت‌های یک نفر رشد کند.
* همواره در کارها برای کمک به کارکنان زیرمجموعه خود و همکاران پیشقدم شوید.
* برای سپردن کارها این عبارت را به کار ببرید: "می‌دانم که از پس این کار بر می‌آیی، اما من را در جریان بگذار تا ببینم چگونه می‌توانم کمک کنم."
* با هم بودن آغاز است، با هم ماندن پیشرفت است، با هم کار کردن موفقیت.
* مشورت کنید و افکار خود را با هم بسنجید تا از میان آن‌ها درستی زاییده شود.
* مشارکت دادن کارکنان در تصمیم‌گیری‌ها سبب افزایش روحیه آن‌ها می‌شود.
* موفقیت از آن کسانی است که ذهنیت موفق دارند.
* تمرکز فکری خود را از روی گذشته، به حال و آینده سوق دهید.
* بزرگی را به کسی نمی‌بخشند، خود باید آن را به دست آورید.
* دلایل شکست را ابتدا باید در خود جستجو کنیم.
* در میان به هم ریختگی، به دنبال سادگی بگردید.
* در مذاکره به دنبال پیروزی هر دو طرف باشید.
* اگر به خود تلقین کنید که قادر به انجام کاری هستید، آن کار را هر قدر هم که دشوار باشد می‌توانید انجام دهید. اما اگر به خودتان تلقین کنید که نمی‌توانید، انجام ساده‌ترین کارها نیز از عهده شما بر نمی‌آید.
* یک مدیر باید بتواند سریعتر از کارکنانش بیندیشد و عمل کند.
* بهترین مردم، سودمندترین آن‌ها به حال دیگران است.
* خوشبخت‌ترین موجود، کسی است که خوشبختی را در خانه خود جستجو کند.
* آن چه انجام می‌دهید، بنویسید. به آن چه می‌نویسید، عمل کنید. آن چه را عمل می‌کنید بهبود دهید.
* برای دستیابی به بهره‌وری، خشنودی شغلی و تعهد کارکنان در کار، مشارکت آن‌ها در امر تصمیم‌گیری امری حیاتی و بنیادی است.
* به زیردستان خود آموزش دهید، به ایشان اعتماد کنید و از گزارش کار برای کنترل استفاده کنید.
* آن گاه که از یادگیری بازماندید به رشد خود پایان داده‌اید.
لازم دیدم در این یادداشت به دو نمونه کوچک از کاستی‌های بخش صنعت اشاره کنم؛ در *این جا* نیز نوشته بودم. صنعت ایران باید به این نکته روشن‌تر از روز و باریک‌تر از مو پی ببرد که برای داشتن جایی درخور در بازار مصرف، راهی جز تمکین به خواسته‌های مشتریانی که از قضا خیلی پرچانه‌اند و از هر چیزی ایراد می‌گیرند، ندارد. همان طور که پیشتر گفته بودم، برای گذر از این راه پر پیچ و خم باید دست از شعارزدگی و کم‌کاری برداشت و خود را به مشتری‌مداری و نهادینه‌سازی کیفیت تجهیز کرد. یا دستکم، چشمان‌مان را باز کنیم و جایگاه‌مان را با رقیبان خود که بیکار ننشسته‌اند، مقایسه کنیم. شاید با یک مقایسه ساده، بسیاری از عقب‌ماندگی‌ها و کمبودها برای ما که عادت به دیدن آن‌ها نداریم، خودشان را نشان دادند و کک‌مان گزید. امروزه، اندکی بی‌توجهی نسبت به خواسته‌های مشتری، به بهای از دست دادن بازار و خاموشی خط تولید تمام می‌شود. متاسفانه، این مساله از فرط وضوح و سادگی، برای بسیاری از مدیران صنعت که تمایل چندانی به تغییرات مثبت ندارند، آن گونه که باید و شاید درک نمی‌شود.
1)
ایران‌خودرو هم برای خودش حکایتی دارد. ادعایش مبنی بر تنوع محصولاتش گوش خلق‌ا... را
کر کرده، ولی بعد که به فهرست محصولات قشنگ‌تر از خودش نگاه می‌کنی،
می‌بینی که غیر از وانت پیکان، پـژو، سمند و تندر چیز دیگری ندارد که اقشارفرودست و کم درآمد زورشان به خریدش برسد. برای نمونه، ایران‌خودرو پـژوی
206 را با این مدل‌ها عرضه می‌کند: صندوق‌دار، بی‌صندق، با کیسه هوا، بی
کیسه هوا، هشت سوپاپه، شانزده سوپاپه، دنده خودکار، دنده دستی، با کولر، بی‌کولر و مدل‌های دیگری که تفاوت چندانی در اصل قضیه با یکدیگر ندارند.
بعد هم کلی منت بر سر مشتری‌های نگون‌بخت که بیش از 50 مدل خودرو تولید می‌کند!
2)
ازهمین دیروز تجربه کار با ویندوز 10 نصیبم شد. ویندوزی که سریعتر از بقیه
ویندوزها نصب می شود، گرافیک زیبایی دارد و ایرادهای اسلاف قبل از خود را
هم ندارد. در حین کار با ویندوز 10 مدام به این فکر می کردم که اگر
مایکروسافت یک شرکت ایرانی بود، حال و روز اکنونش چگونه بود؟ لابد هنوز هم در حال ور رفتن به
ویندوز 98 با کلی عیب و ایراد. درست شبیه همان پیکان و پراید خودمان! انگار در فرهنگ ما ایرانی‌ها چیزی به نام به روز شدن یا به قول مهندسان صنایع *بهبود مستمر* وجود ندارد.
الف) ویژگی‌های مناسب
1) مدیر خود را بنده خدا بداند، خداترس و پرهیزکار باشد.
2) مدیر باید نفس خو را از شهوات و خواهش‌های نفسانی تزکیه کند.
3) مدیر با دل، دست و زبان یاری‌گر دین خدا باشد.
4) مدیر باید با مردم، مهربان، خوش‌رفتار و نیکو باشد.
5) مدیر باید عادل و میانه‌رو در حق باشد و منافع عوام را بر منافع خواص ترجیح دهد.
6) مدیر باید بین نیکوکار و بدکار تفاوت بگذارد و با راستگویان همنشین باشد.
7) مدیر باید پند پذیر، راست‌گفتار، درست‌کردار، بردبار و در برابر زورگویان سختگیر باشد.
8) مدیر باید بر کار کارگزاران نظارت دقیق داشته باشد.
9) مدیر باید در گزینش و به کار گماری کارگزاران بر اساس تجربه و آزمون عمل نماید.
10) مدیر باید در امور بازرسی داشته باشد و برای بازرسی افراد درست بگمارد.
11) مدیر باید برنامه‌ریزی داشته باشد و کار امروز را به فردا نیندازد.
12) مدیر باید وفای به عهد داشته باشد.
ب) ویژگی‌های نامناسب
1) مدیر باید از کبر، خودپسندی و برابر دانستن خود با خدا بپرهیزد.
2) مدیر باید در رفتار با مردم از ستمگری و درنده‌خویی بپرهیزد.
3) مدیر باید از همنشینی با کسانی که به گفتن زشتی‌های مردم پافشاری می‌کنند، بپرهیزد.
4) مدیر باید از افراد بخیل، ترسو و حریص بپرهیزد.
5) مدیر باید از افراد چاپلوس و کسانی که در گناه اشرار و ستمگران شریک بوده‌اند، بپرهیزد.
6) مدیر باید از شکستن سنت‌های حسنه بزرگان و پیشینیان بپرهیزد.
7) مدیر باید از جنگ‌طلبی، خونریزی و بی‌عدالتی پرهیز نماید.
8) مدیر باید از خودپسندی، منت گذاشتن و بزرگ‌نمایی کارهای کوچک پرهیز نماید.
9) مدیر باید از عجله و شتاب‌زدگی پرهیز نماید.
10) مدیر باید بر زبان خود مسلط باشد و هنگام خشم تصمیم‌گیری نکند.
11) مدیر باید در عزل و نصب کارگزاران از آزمایش و خطا بپرهیزد.
بهبود مستمر (بهبود افزایشی، بهبود نردبانی) یک ابزار بهبود بهره‌وری است که یک رشد همیشگی در همه بخش‌های یک فرایند ایجاد می‌کند. چرخه بهبود مستمر چهار مرحله دارد:
1) برنامه‌ریزی برای تغییر هر چیزی که تلاش می‌کنید بهبود یابد.
2) انجام آن تغییر در مقیاسی کوچک.
3) مشاهده و بررسی نتایج.
4) تصمیم‌گیری و اقدام دوباره.
این چرخه بارها و بارها تکرار می‌شود؛ هیچ‌کس در یک چرخه تغییری ایجاد نمی‌کند که در چرخه بعدی آن را نفی کند که این تنها اتلاف وقت است.
بهبود مستمر به عنوان بهرین راه برای بهبود کیفیت در شرکت‌ها شناخته شده است. قویاً پیشنهاد می‌شود که بهبود مستمر به صورت یک فعالیت پایدار با اجرای پیوسته دیده شود نه به صورت یک ترمیم آنی و ناگهانی.
به نظر من، تصاویری که در ادامه مطلب آمده اند، سند‌هایی گویا از اجرای چرخه بهبود مستمر در شرکت‌های خودروسازی دنیاست. امری که در ایران، اگر علم به آن هم وجود داشته باشد، اما در مقام عمل هیچ کسی به آن پایبند نیست. اصولاً ما ایرانی‌ها به دگرگونی‌های انقلابی که همه چیز را زیر و زبر می‌کنند، علاقه بیشتری داریم تا تغییرات آهسته و پیوسته که هزینه کمتری دارند. نتیجه هم که بر همگان روشن است.
....................................